Jeśli miewasz wahania nastrojów, jesteś drażliwa… Jeśli mimo wzmożonego apetytu tracisz na wadze, bądź twoje włosy są matowe i wypadają… To może być znak, że masz problemy z hormonami tarczycy.
Czym jest tarczyca?
Tarczyca nazywana jest inaczej gruczołem tarczowym. Jest to narząd dokrewny, który składa się z dwóch bocznych płatów, połączonych tak zwaną cieśnią. Tarczyca zbudowana jest z pęcherzyków, które tworzone są z kolei przez komórki. Komórki zmieniają swoją wielkość w zależności od aktywności czynnościowej. Ponadto w komórkach powstają hormony tarczycy, które są następnie w nich przechowywane.
Hormony tarczycy i ich rola
Hormony tarczycy są jodowanymi aminokwasami. Zalicza się do nich: tyroksynę oraz trójjodotyronię. Aczkolwiek trzeba pamiętać, że istnieje jeszcze kalcytonina – hormon gruczołu tarczowego, o którym mówi się najrzadziej, jednak i on spełnia ważne funkcje.
Tyroksyna oraz trójjodotyronina to hormony, które odpowiadają za przyspieszenie przemiany materii oraz metabolizmu wewnątrzkomórkowego. Stymulują ruchy perystaltyczne jelit ułatwiając szybkie usuwanie toksycznych substancji powstałych w wyniku przemiany materii. To z kolei rzutuje na wygląd skóry i włosów. Ponadto tyroksyna oraz trójjodotyronina powodują znaczne zużycie tlenu przez tkanki oraz pobudzają wzrost komórek.
Kalcytonina z kolei przyczynia się do zmniejszenia stężenia wapnia we krwi, a tym samym ułatwia jego wiązanie w kościach, czyniąc je mocniejszymi.
Poznaj choroby tarczycy
Chorób związanych z gruczołem tarczycy jest kilka. Do najczęstszych należą: niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy, wole. U niektórych osób stwierdza się również zapalenie tarczycy. Przyjrzyjmy się bliżej tym schorzeniom.
Wole (Struma)
Wole to nic innego jak powiększenie gruczołu tarczowego. Schorzenie to może przebiegać z nadczynnością bądź niedoczynnością tarczycy, aczkolwiek może również występować wtedy, gdy wydzielanie hormonów jest prawidłowe.
Często mamy do czynienia z wolem prostym. Jest to przerost gruczołu tarczowego, które spowodowane jest przez niedobór jodu. Schorzenie to występuje głównie w okolicach podgórskich, gdzie zawartość tego pierwiastka w wodzie jest niska. Rzadziej natomiast występowanie tego schorzenia związane jest z zawartością w pożywieniu czynników wolotwórczych, czyli związków chemicznych, które przyczyniają się do zmniejszenia wychwytu jodu i w sposób pośredni powodują przerost tarczycy. Tarczyca powiększa się równomiernie. Jest gładka i ma odpowiednią konsystencję. Warto wiedzieć, że duże powiększenie tego gruczołu może powodować ucisk tchawicy.
Istnieje również wole guzkowe, które jest najczęściej zejściem procesów zapalnych odbywających się w gruczole tarczowym. Wole tego typu pojawia się najczęściej u młodych kobiet po zapaleniach odogniskowych, w okresie ciąży, bądź też w zaburzeniach hormonalnych. W młodym wieku guzki tarczycy mogą mieć charakter nowotworowy, a więc powinny być dokładnie diagnozowane, a następnie operacyjnie leczone.
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy – jak sama nazwa wskazuje – polega na nadmiernej produkcji hormonów tarczycowych. Jest to spowodowane wzmożonym pobudzeniem gruczołu tarczowego poprzez hormon THS (zwany hormonem tyreotropowym) przysadki mózgowej. Rozpoznanie tego schorzenia odbywa się na podstawie objawów klinicznych. Należą do nich przede wszystkim: niepokój, pobudzenie psychiczne oraz ruchowe, drżenie rąk. Ponieważ przemiana materii zostaje przyspieszona, osoby cierpiące na nadczynność tarczycy chudną pomimo nadmiernego apetytu. Do charakterystycznych objawów nadczynności zalicza się również: wilgotną, gładką skórę, uczucie silnego zmęczenia, osłabienie mięśni, które może powodować utrudnienie chodzenia.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy to schorzenie, które można nazwać „odwrotnością” nadczynności. Choroba ta może być spowodowana różnego stopnia uszkodzeniem gruczołu tarczowego. Niekiedy niedoczynność może być wrodzona, a także wrodzonym brakiem tarczycy.
Najczęściej jednak zdarza się obrzęk śluzowaty. To schorzenie występuje najczęściej u kobiet, które znajdują się w okresie menopauzalnym. Panie cierpiące na niedoczynność tarczycy stają się spowolniałe psychicznie oraz fizycznie. Bardzo szybko się męczą. Ponadto kobiety cierpią na zaparcia oraz przybierają na wadze. W przypadku zaawansowanego stadium obrzęku śluzowatego zmieniają się rysy twarzy.
Zapalenie tarczycy
Zapalenie tarczycy występuje pod różnymi postaciami, które różnią się między sobą objawami oraz etiologia. Można wyróżnić ostre zapalenie tarczycy, które przebiega najczęściej z burzliwymi objawami miejscowymi – bólem tarczycy, który nasila się przy połykaniu, obrzękiem szyi, gorączką. Przewlekłe zapalenie tarczycy z kolei najczęściej ma mechanizm immunologiczny. Różne czynniki szkodliwe przyczyniają się do uszkodzenia komórek tarczycowych. Choroba postępuje kilka lat i w efekcie prowadzi do całkowitego zniszczenia gruczołu oraz zanikania jego czynności hormonalnej.
