Podstawowym założeniem diety cukrzycowej jest ograniczenie spożycia węglowodanów prostych oraz tłuszczów. Ważne jest to, aby w codziennych posiłkach zwiększać udział węglowodanów złożonych, przede wszystkim tych, które zawierają dużo błonnika. Mogą to być zatem przetwory zbożowe, warzywa, niektóre owoce itd. Dieta cukrzycowa ustalana jest dla każdego z pacjentów indywidualnie. Wszystko zależy od masy ciała, wzrostu, wieku czy też codziennej aktywności fizycznej. Ważne jest to, aby dieta dopasowana była do przyjmowanych leków.
Dieta każdego diabetyka musi być zgodna z założeniami diety zdrowego człowieka. Oznacza to, że tak naprawdę osoby, które chcą utrzymać szczupłą sylwetkę i chcą po prostu odżywiać się zdrowo, będą stosować podobną dietę jak osoby chorujące na cukrzycę. W przypadku diabetyków otyłych (których BMI wynosi ponad 30) najważniejsza jest redukcja masy ciała. Aby do tego doprowadzić, trzeba stosować nie tylko odpowiednią dietę, ale także wzmożoną aktywność fizyczną. Umiarkowane zmniejszenie dostarczanej każdego dnia ilości kalorii (500 – 1000 kalorii) doprowadzi do wolnej, ale postępującej utraty masy ciała. Osoby chorujące na cukrzycę i chcące pozbyć się nadmiaru kilogramów, powinny dostarczać swojemu organizmowi co najmniej 1000 kalorii na dzień (w przypadku kobiet) i około 1400 kalorii na dzień (w przypadku mężczyzn). Spożywanie posiłków musi być rozłożone równomiernie w ciągu dnia. Nie chodzi o to, aby jeść rzadko duże posiłki, ale często i mało. Osoby chorujące na cukrzycę powinny zjadać nawet 5-6 posiłków w ciągu doby. Zaleca się 3 główne posiłki – śniadanie, obiad i kolację oraz 3 lekkie – drugie śniadanie, podwieczorek i drugą kolację (posiłek przed snem). Przerwy pomiędzy posiłkami nie mogą być krótsze niż dwie 2 godziny i nie dłuższe niż 3.
Bardzo ważnym pojęciem dla wszystkich cukrzyków jest indeks glikemiczny. To określenie, które pozwala dowiedzieć się jak szybko po spożyciu danego pokarmu wzrasta poziom glikemii. Okazuje się bowiem, że identyczna ilość węglowodanów w obrębie różnorakich produktów może powodować różny wzrost stężenia glukozy. Dlatego właśnie opracowano tak zwany indeks glikemiczny (IG), który określa szybkość wzrostu stężenia glukozy we krwi. Dla glukozy wynosi on 100 procent. Cukrzycy powinni więc wybierać przede wszystkim produkty o niskim indeksie glikemicznym, takie jak np. cebula, brzoskwinie, czereśnie, czosnek, fasola, groch itd. W wielu piekarniach oferowane są chleby o niskim indeksie glikemicznym. Warto je wybierać.
