Trądzik pospolity, zwany młodzieńczym, niekoniecznie kończy się w wieku młodzieńczym. W uciążliwych przypadkach przeciąga się do czterdziestki.
Bo to się zwykle tak zaczyna
Pierwsze objawy trądziku pojawiają się wraz z wejściem organizmu w okres dojrzewania. Towarzyszy mu zwykle tłusta, błyszcząca się cera oraz przetłuszczające się włosy. Jest to skutek wzmożonego wydzielania łoju na skutek aktywności androgenów. Dochodzi wówczas do zatykania porów, co daje się obserwować jako zaskórniki. Są to widoczne w otwartych porach czarne kropki, wówczas mówimy o zaskórnikach otwartych. Gdy zmiany mają wygląd białych lub czerwonawych grudek, wówczas mamy do czynienia z zaskórnikami zamkniętymi. Najgorsze są stany zapalne, czyli krostki wypełnione ropą. Mogą to być pojedyncze wypryski lub duże zmiany ropne, które – gdy są nieleczone – pozostawiają trwałe ślady w postaci przebarwień i blizn. Odpowiedzialna za to jest bakteria, która na tłustej skórze namnaża się w dużych ilościach i powoduje stany zapalne gruczołów łojowych.
Jeśli trądzik nie ma zaawansowanej formy, wówczas wystarczy odpowiednia pielęgnacja, natomiast gdy przybierają stany ostre, sytuacja wymaga leczenia u dermatologa.
Trądzik u dorosłych kobiet i mężczyzn
U kobiet dorosłych trądzik występuje przy objawach hiperandrogenizmu. Są to: łysienie typu męskiego (na skroniach), pojawianie się owłosienia w miejscach typowych dla mężczyzn, np. na brodzie, zaburzenia menstruacyjne, problemy z płodnością, torbielowatość jajników, obniżenie barwy głosu. Rozwojowi trądziku sprzyjają też zmiany hormonalne podczas ciąży i w okresie poprzedzającym menstruację.
U dorosłych mężczyzn występuje jedna z najcięższych odmian – trądzik skupiony. Są to zmiany ropne i guzki, które pojawiają się zwłaszcza na plecach, ramionach i klatce piersiowej. Pozostają po nich blizny. Takie zmiany bywają uwarunkowane genetycznie.
Oczyszczanie skóry trądzikowej
Należy zachować umiar w stosowaniu środków myjących i pielęgnujących. Do mycia należy używać mydła o obojętnym pH albo specjalnych żeli i toników do cery trądzikowej. Nie należy myć skory częściej niż dwa razy na dobę. Absolutnie zakazane jest wyciskanie zaskórników i pryszczy, gdyż może dojść do zaostrzenia choroby poprzez zakażenia bakteriami, które rozprowadza się po sąsiednich tkankach. Oczyszczanie skóry powinno być wykonywane tylko w gabinetach kosmetycznych i dermatologicznych.
Należy stosować oszczędnie kosmetyki kolorowe (puder, podkład, róż), gdyż powodują one zatykanie porów i tak już zaczopowanych łojem.
Leczenie trądziku
W łagodnej postaci trądziku zaleca się stosowanie miejscowo maści antybiotykowej lub przemywanie skóry preparatami z nadtlenkiem benzoilu.
Natomiast w stanach cięższych stosuje się smarowanie skóry retinoidami, które udrożniają gruczoły łojowe i działają antybakteryjnie. Najsilniejszym lekiem jest izotretynoina, która powoduje wiele niepożądanych skutków ubocznych, np. suchość skóry i błon śluzowych, podrażnienie spojówek, krwotoków z nosa, zapalenia czerwieni rogowej, rzadziej – łysienie (odwracalne), depresja, dolegliwości mięśniowo – szkieletowe. Lek jest szczególnie groźny dla kobiet w ciąży, gdyż powoduje poważne uszkodzenia płodu. Podczas leczenia i miesiąc po odstawieniu leku należy wykluczyć możliwość zajścia w ciążę. Natomiast nie zauważono wpływu ojca leczonego izotretynoiną na zdrowie płodu poczętego w trakcie kuracji.
Najskuteczniejsza jest terapia skojarzona, czyli naprzemienne stosowanie retinoidów, antybiotyku i nadtlenku benzoilu. Jeśli 6- tygodniowa kuracja nie przyniesie redukcji trądziku, wówczas stosuje się doustną terapię antybiotykami, np. erytromycyną lub tetracykliną (ten antybiotyk jest skuteczniejszy). Takie leczenie trwa najkrócej 12 tygodni, więc zdarzają się powikłania, np. grzybice. Niektóre antybiotyki np. Doksycyklina może powodować uczulenie na światło słoneczne.
U osób nie poddających się leczeniu antybiotykami stosuje się sulfony.
Kobietom zaleca się leczenie tabletkami antykoncepcyjnymi zawierającymi estrogen lub lekami działającymi antyandrogenowo.
Powikłania po trądziku
Jeśli trądzik długo nie przemija, najczęściej ma charakter ostry i pozostawia po sobie ślady, które szpecą. Szczególnie przykre są przebarwienia, zgrubienia i blizny na twarzy. Nie można ich zasłonić makijażem. U wielu osób powodują komplikacje natury psychicznej: kompleksy, zaniżenie samooceny, depresje. Z pomocą przychodzi medycyna estetyczna. Dzięki specjalistycznym zabiegom można zmniejszyć zmiany skórne, spłycić blizny, wypełnić wgłębienia, usunąć przebarwienia.
Skuteczne, choć drogie, są zabiegi laserem Smooth – Beam, który pobudza regenerację skóry, czego efekt jest widoczny po kilku tygodniach.
Polecany jest peeling medyczny, czyli chemiczne złuszczanie uszkodzonego naskórka, co powoduje w przypadku małych, płytkich blizn wyrównanie powierzchni skóry, a w przypadku większych – zmniejszania. Jednocześnie taki zabieg pobudza syntezę kolagenu w skórze, co przyspiesza procesy naprawcze skóry. Zabiegi należy powtarzać 4, do 6 razy w odstępach kilkutygodniowych.
