Tabletki – w niektórych domach pojawiają się na co dzień. W innych obecne są od czasu do czasu – w związku z chorobą, jeszcze inni unikają tabletek jak ognia, twierdząc, że w niczym nie pomagają, a jedynie szkodzą. Prawda, jak zawsze, leży gdzieś pośrodku. Tabletki są potrzebne, bo to lekarstwa przeciw wielu dolegliwościom i naprawdę nieźle radzą sobie z chorobami, z drugiej jednak strony mamy tendencje do nadużywania tabletek. Sięgamy po nie bez powodu, ot tak – by ulżyć lekkiemu ćmieniu głowy bądź podnieść ciśnienie.
Czy tabletki szkodzą? W nadmiarze na pewno tak, stosowane z umiarem i ściśle według zaleceń mogą nam pomóc, zwłaszcza że są coraz doskonalsze i mają bardzo różne właściwości.
Po co komu tabletki?
Kiedyś ludzie posługiwali się głównie naparami, maściami i syropami. Wyobraźcie sobie ile paskudztw musiał człowiek przełknąć żeby dostarczyć organizmowi niezbędnych medykamentów. Dziś już nie ma takiego problemu, bo nawet syropy są smaczne (a przynajmniej dosyć obojętne dla zmysłu smaku). Nie mniej jednak najlepszym rozwiązaniem i tak pozostają tabletki, bo de facto przyjmując tabletki zupełnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, co połykamy. Lekarstwa mogą roić się od paskudztw, wystarczy jednak że powlecze się je odpowiednią substancją, a my smaku nie odczuwamy i tabletkę przełykamy bez żadnych dodatkowych sensacji.
Tabletki wynaleziono w XIX wieku i od razu zrobiły furorę w przemyśle farmaceutycznym i wśród użytkowników. Mechanizm tej popularności był prosty: z jednej strony tabletki są bardzo łatwe i dosyć tanie w produkcji, z drugiej – wyjątkowo łatwe w aplikacji i to niezależnie od tego, czy tabletki połykamy, rozgryzamy czy ssiemy.
Tabletki do połykania
To, że je połykamy jeszcze nic nie znaczy, bo takie tabletki mogą rozpuszczać się w żołądku, albo w jelitach, substancja lecznicza może uwalniać się z nich ekspresowo lub bardzo powoli, a wszystkie te właściwości decydują o walorach leczniczych leku zawartego w tabletkach.
Tabletki dożołądkowe
Ich rozpad zaczyna się już w żołądku. To najczęściej spotykana postać tabletek. W takiej formie produkowane są witaminy i minerały w tabletkach, supresanty łaknienia, suplementy diety tj. na przykład tabletki na odchudzanie bądź takie jak preparat na porost włosów.
Tabletki o przedłużonym uwalnianiu
Również mogą rozpadać się już w żołądku, ale proces uwalniania leku trwa bardzo długo i odbywa się na całej długości jelita cienkiego (a często również w jelicie grubym). Tabletki tego typu wykorzystuje się w leczeniu chorób takich, które wymagają stałej obecności leku w organizmie. Dzięki przedłużonemu uwalnianiu nie musimy co chwila sięgać po tabletki.
Preparaty o przedłużonym uwalnianiu bardzo słabo rozpuszczają się w środowisku wilgotnym, albo wyposaża się je w specjalne, słabo przepuszczalne powłoki. Tych tabletek nie można rozgryzać, ani przyspieszać naturalnego rozpadu w żaden inny sposób, bo zawarty w nich lek albo nie zadziała, albo może doprowadzić do zatrucia organizmu w wyniku przedawkowania.
Tabletki ekspresowe
To inaczej tabletki o szybkim uwalnianiu substancji leczniczej. Chodzi w nich o to, by w możliwie najkrótszym czasie całość leku dostała się do organizmu. Skoncentrowany atak preparatu leczniczego przynosi wtedy niemal natychmiastową ulgę. W tej formie produkuje się między innymi tabletki przeciwbólowe. Wszystkie tabletki w kapsułkach zazwyczaj też tak właśnie działają.
Tabletki dojelitowe
Skonstruowane są tak, by nie rozpuszczały się w żołądku. W tym celu tabletki dojelitowe chronione są specjalną substancją odporną na substancje trawienne wydzielane przez żołądek.
Inne tabletki
Niektórych tabletek wcale nie połykamy. Z uwagi na proces produkcji wytwarza się je w takiej a nie innej formie, ale de facto przed użyciem tabletki takie należy na przykład rozpuścić.
Jak wszyscy wiemy istnieją też tabletki aplikowane doodbytniczo, w ten sposób substancje lecznicze i pomocnicze nie podrażniają górnych odcinków przewodu pokarmowego (w tym żołądka). Jeszcze inne leki aplikuje się na zasadzie implantacji – przykładem jest esperal, który wszywa się w tkanki. Tabletki – implanty uwalniają substancje lecznicze bardzo długo.
Pamiętajmy, że łatwość aplikacji tabletek, ich dostępność i wszechstronność działania jest nieco złudna i zgubna. Stosujemy je w charakterze leków, ale sięgamy też po nie jak po kosmetyki do codziennej pielęgnacji. Przez to, że nie czujemy, co połykamy mamy skłonności do przesady – a przesada jest niewskazana. Tabletki należy stosować z umiarem.
